Gweithwyr gofal iechyd proffesiynol - 'sioc absorbers' mewn system dan bwysau?

Yn ôl y Sefydliad Pwynt Gofal ( Tu ôl i Ddrysau Caeedig ), mae staff gofal iechyd yn cymryd y pwysau mwyaf yn y system gofal iechyd, nad yw'n gynaliadwy ac a allai beryglu gofal. Ar 18 Medi 2018, cynhaliodd Unsain arolwg o dros 18,000 o staff i ddeall sut brofiad oedd gweithio yn y gwasanaeth iechyd dros gyfnod o 24 awr. Adroddodd Just Another Day fod gofal wedi’i beryglu, prinder staff a straen difrifol ac, maen nhw’n nodi, mae hynny cyn i bwysau’r gaeaf ddod i rym. Boed yn adroddiadau am swyddi gwag, rhestrau aros yn codi, diffygion ariannol neu sgwrsio ar y cyfryngau cymdeithasol, mae'n ymddangos yn eithaf clir bod llawer o weithwyr gofal iechyd proffesiynol yn gweithio mewn amgylchedd anodd. Pan ddaw Brexit o’r diwedd beth bynnag a ddaw i’r amlwg – bydd gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn ysgwyddo rhywfaint o’r effaith.

Hyd yn hyn, nid yw rheoleiddwyr proffesiynol y DU yn ymwneud â materion yn ymwneud â’r gweithlu na’r gweithle, ond a ddylen nhw nawr – ac os ydyn nhw’n mynd i mewn i’r diriogaeth ddieithr hon, pa rôl ddylen nhw ei chwarae a pha mor bell mae’r ffin yn ymestyn?

Cryfder y system reoleiddio broffesiynol yw ei bod yn gosod safonau cyffredinol y gellir eu cymhwyso i'r llu o sefyllfaoedd y mae gweithwyr proffesiynol sy'n darparu gofal iechyd yn dod ar eu traws. Gall rheoleiddwyr ddarparu canllawiau ychwanegol megis yr un ynghylch y ddyletswydd gonestrwydd proffesiynol, i helpu gweithwyr proffesiynol i ddeall sut i ddehongli eu safonau mewn sefyllfaoedd penodol. Mae’n bosibl y bydd ple ynghylch amodau’r gweithle sy’n effeithio ar addasrwydd i ymarfer yn cael ei ystyried yn ffactor lliniarol, ond yn gyffredinol mae rheolyddion yn disgwyl i weithwyr proffesiynol gadw at eu safonau a chael eu dwyn i gyfrif am eu hymarfer. 

Fe wnaeth y cynnwrf a ffrwydrodd yn dilyn penderfyniadau’r Cyngor Meddygol Cyffredinol am Dr Bawa-Garba daflu’r tensiwn rhwng cyfrifoldeb proffesiynol ac atebolrwydd a chyflyrau heriol yn y gweithle i’r amlwg. Mae'r GMC wedi ymateb drwy, ymhlith pethau eraill, gyhoeddi cyflwyno hyfforddiant ffactorau dynol ar gyfer ei staff. Mae'r Cyngor Deintyddol Cyffredinol yn yr un modd yn darparu hyfforddiant. Mae rheoleiddwyr hefyd yn dechrau canu larymau am bwysau yn y gweithle ac yn ystyried effeithiau posibl Brexit gan gynnwys yr effaith ar gyflenwadau gweithwyr, meddyginiaethau a dyfeisiau.

Tra’n gobeithio na fydd y senarios Brexit gwaethaf a broffwydwyd yn dod i’r fei, mae’n synhwyrol serch hynny eu hystyried wrth brofi cynlluniau parhad busnes. Un mater sy'n debygol o fod ar ei uchaf ym meddyliau gweithwyr iechyd proffesiynol yw 'os aiff rhywbeth o'i le, sut y caf fy marnu?' Ac i gleifion, 'a fydd fy ngofal yn llai diogel?'. I reoleiddwyr felly, y cwestiwn yw, os yw amgylchiadau eithriadol yn bodoli, ble ddylai'r trothwyon ar gyfer gweithredu rheoleiddiol fod? Mae’n hawdd – ac efallai’n gywir – i ddweud bod yn rhaid i’r safon fodoli, ond efallai y bydd angen cydbwyso gofalus er mwyn sicrhau tegwch i bawb.