Diwygio rheoleiddio gweithwyr gofal iechyd proffesiynol 

Diwygio pwerau rheolyddion gweithwyr gofal iechyd proffesiynol

O 13 Rhagfyr 2024, dechreuodd y Cyngor Meddygol Cyffredinol (GMC) reoleiddio Anesthesia Associates (AAs) a Physician Associates (PAs). Mae'r newid hwn wedi'i gyflwyno drwy ddeddfwriaeth o'r enw Gorchymyn Anesthesia Associates and Physician Associates (AA a PA). Gwnaed y penderfyniad i reoleiddio AAs a PAs gan y Llywodraeth.

Gorchymyn yr AA a'r PA yw'r cam cyntaf mewn rhaglen ddiwygio i'r rheoleiddwyr gofal iechyd eraill a bydd yn gweithredu fel y glasbrint ar gyfer y diwygiadau hyn. Mae'r Llywodraeth bresennol wedi cyhoeddi ymrwymiad o'r newydd i fwrw ymlaen â diwygio gweddill y Cyngor Meddygol Cyffredinol, yr NMC a'r HCPC. Gwyddom, o'n gwaith yn goruchwylio'r rheoleiddwyr, fod angen brys am ddiwygio ac fe groesawon ni'r ymrwymiad hwn.

Mae'r model rheoleiddio a nodir yn y Gorchymyn AA a PA yn cyflwyno manteision amlwg. Mae'n rhoi mwy o hyblygrwydd i reoleiddwyr benderfynu sut maen nhw'n defnyddio eu pwerau, ac yn darparu ar gyfer model addasrwydd i ymarfer newydd sy'n caniatáu i fwy o achosion gael eu penderfynu'n gydsyniol gyda'r cofrestrydd, y tu allan i wrandawiad ffurfiol.

Fodd bynnag, rydym am sicrhau bod y cydbwysedd cywir yn cael ei daro rhwng ymreolaeth ac atebolrwydd i'r rheoleiddwyr. Hoffem hefyd weld mwy o ymgysylltiad ag ystod ehangach o randdeiliaid yn y rowndiau nesaf o ddiwygio, gan gynnwys cynrychiolwyr cleifion, er mwyn sicrhau bod diogelu'r cyhoedd wrth wraidd diwygio rheoleiddio.

Beth mae'r PSA yn ei wneud i gefnogi diwygio

Er mwyn cefnogi'r rheoleiddwyr i wneud y defnydd gorau o'r pwerau newydd y byddant yn eu cael pan fydd eu deddfwriaeth yn cael ei diwygio, mae'r PSA wedi cyhoeddi canllawiau i annog arfer da. 

Bydd gan y rheoleiddwyr bwerau newydd i ddefnyddio proses 'canlyniadau derbyniol' llai gwrthwynebol a chyflymach ar gyfer delio â chwynion am weithwyr gofal iechyd proffesiynol. Ein canllawiau ar ganlyniadau derbyniol :

• yn darparu awgrymiadau i helpu rheoleiddwyr i benderfynu pryd y gellir datrys achos heb wrandawiad cyhoeddus
• yn cynghori pryd y gallai fod angen gwrandawiad i gynnal hyder y cyhoedd a sicrhau adolygiad cadarn o'r dystiolaeth
• yn helpu rheoleiddwyr i benderfynu pwy ddylai wneud y penderfyniad terfynol ar achos pan nad yw'n cael ei gyfeirio at wrandawiad
• yn helpu rheoleiddwyr i benderfynu pa wybodaeth i'w chynnwys wrth gyhoeddi penderfyniadau.    

Bydd gan y rheoleiddwyr hefyd bwerau newydd i wneud a diwygio'r rheolau sy'n llywodraethu'r ffordd y maent yn rheoleiddio. Ein canllawiau llunio rheolau :

• yn nodi egwyddorion i arwain rheoleiddwyr i ddefnyddio eu pwerau'n dryloyw, gydag ymgynghori priodol ac mewn ffordd sy'n blaenoriaethu diogelu'r cyhoedd
• yn annog rheoleiddwyr i ystyried sut mae eu defnydd o'r pwerau hyn yn cyd-fynd ag arfer rheoleiddwyr proffesiynol eraill, fel y bo'n briodol.

Ar hyn o bryd, mae'r canllawiau hyn yn berthnasol i'r prosesau a nodir yng Ngorchymyn Cymdeithion Anesthesia a Chymdeithion Meddygol (Gorchymyn AAPA). 

Bwriedir y canllawiau hyn i reoleiddwyr gweithwyr gofal iechyd proffesiynol eu defnyddio wrth ddatblygu eu canllawiau a'u prosesau eu hunain. I'r rhan fwyaf o reoleiddwyr, dim ond ar ôl i'w deddfwriaeth gael ei diweddaru yn unol â rhaglen diwygio rheoleiddio'r llywodraeth y bydd hyn yn berthnasol.  

Nid yw'r canllawiau hyn yn orfodol, a gall rheoleiddwyr fabwysiadu dull gwahanol o ddrafftio eu canllawiau. Fodd bynnag, byddwn yn ystyried ein canllawiau pan fyddwn yn asesu sut mae rheoleiddwyr yn defnyddio eu pwerau newydd o dan ein hadolygiad o'u perfformiad. Mae rhagor o wybodaeth yn y canllawiau ynghylch sut y byddwn yn defnyddio'r canllawiau hyn mewn perthynas â'n hadolygiad perfformiad.  

Fe wnaethon ni ymgynghori ar y canllawiau hyn ac rydym bellach wedi cyhoeddi adroddiad canlyniad yr ymgynghoriad sy'n crynhoi sut y gwnaethom ystyried adborth.

Diwygiadau eraill sy'n berthnasol i'n rôl

Deddf Iechyd a Gofal

Pasiwyd Deddf Iechyd a Gofal gan y Senedd yn 2022. Mae'n ddarn mawr ac eang ei gwmpas o ddeddfwriaeth, fodd bynnag, mae'r elfennau allweddol o ddiddordeb ar gyfer rheoleiddio proffesiynol yn cynnwys pwerau newydd i'r Ysgrifennydd Gwladol i: uno neu ddiddymu unrhyw un o'r rheoleiddwyr gweithwyr gofal iechyd proffesiynol neu i ddadreoleiddio grwpiau proffesiynol.

Cyhoeddwyd ein barn ar gynigion y Llywodraeth ar gyfer diwygio rheoleiddio proffesiynol yn y Bil Iechyd a Gofal ym mis Hydref 2021.

Diwygiwyd deddfwriaeth hefyd yn amlinellu ymrwymiad i gyflwyno cynllun trwyddedu ar gyfer colur anllawfeddygol, gweler manylion pellach isod.

Gweithdrefnau cosmetig nad ydynt yn llawfeddygol

Fe wnaethon ni ymateb i ymgynghoriad y Llywodraeth ar drwyddedu colur anlawfeddygol a hefyd gyhoeddi briff yn amlinellu'r pwyntiau allweddol a godwyd gennym yn ein hymateb. Fe wnaethon ni hefyd ymateb i ymgynghoriad Llywodraeth yr Alban ar gyflwyno cynllun trwyddedu.  

Mae Llywodraeth yr Alban bellach wedi ymrwymo i fwrw ymlaen â gweithredu cynllun o'r fath a chyhoeddodd Llywodraeth y DU hefyd y bwriad i symud ymlaen â chynllun trwyddedu ar gyfer Lloegr yn ogystal â mesurau diogelwch ychwanegol ar gyfer gweithdrefnau risg uwch gan gynnwys cyfyngiadau oedran newydd.

Bydd y PSA yn gweithio gyda'r ddwy Lywodraeth i gefnogi datblygiad a gweithrediad y rheoliadau newydd ac i annog dull cyson ledled y DU lle bo modd.   

Rheoleiddio rheolwyr y GIG 

Yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus, mae Llywodraeth y DU wedi cyhoeddi y bydd yn cyflwyno deddfwriaeth i gyflwyno cynllun gwahardd ar gyfer uwch Reolwyr y GIG yn Lloegr. Bydd y cynllun yn cael ei weithredu gan y Cyngor Proffesiynau Iechyd a Gofal (HCPC) a bydd yn rhan o becyn o fesurau i gryfhau arweinyddiaeth o fewn y GIG, ochr yn ochr â'r fframwaith arweinyddiaeth a rheolaeth sydd wrthi'n cael ei ddatblygu gan GIG Lloegr.

Croesawodd y PSA y cyhoeddiad fel cam tuag at gryfhau atebolrwydd uwch reolwyr o fewn y GIG a bydd yn monitro cynigion yn agos wrth iddynt gael eu datblygu ac yn ystyried ymhellach unrhyw oblygiadau ar gyfer ein goruchwyliaeth o'r HCPC, mewn partneriaeth â'r DHSC a GIG Lloegr.