Rheoleiddio: rhan o'r ateb, nid y broblem

Pan fyddwn yn sôn am wella gofal iechyd, un agwedd hollbwysig sy'n aml yn mynd o dan y radar yw rheoleiddio. I lawer, mae rheoleiddio yn cael ei weld fel y rhwyd ddiogelwch - cadw safonau dan reolaeth a sicrhau bod gweithwyr proffesiynol yn gwneud yr hyn y maent i fod i'w wneud. Ond mewn system gofal iechyd sy'n datblygu'n gyflym, efallai na fydd bellach yn ddigon i gadw at gylchoedd gwaith rheoleiddio traddodiadol. Efallai ei bod yn bryd gofyn: sut mae angen i reoleiddio newid i helpu i ddatrys problemau'r GIG?

Wrth wraidd ein dull o reoleiddio Cyffyrddiad Cywir mae egwyddor a allai swnio fel synnwyr cyffredin: deall y broblem cyn dod o hyd i'r ateb. Mae hyn yn haws dweud na gwneud mewn amgylchedd mor gymhleth a chyflym â gwasanaethau iechyd a gofal. Fodd bynnag, os nad ydym yn deall y materion yn ddwfn, sut y gallwn obeithio dod o hyd i'r atebion rheoleiddio cywir?

Diagnosis o heriau rheoleiddio

Yn ddiweddar, lansiwyd nifer o adolygiadau i ganfod yr heriau o fewn iechyd a gofal, gyda phob un yn anelu at daflu goleuni ar wahanol feysydd sy'n peri pryder. Mae rhai adolygiadau ar raddfa fawr, fel adolygiad yr Arglwydd Darzi o GIG Lloegr neu adolygiad Dr Dash o ddiogelwch cleifion yn Lloegr. Mae eraill wedi'u targedu'n fwy, megis yr adolygiad annibynnol a gyhoeddwyd yn ddiweddar o Anesthesia Associates (AAs) a Physician Associates (PAs) dan arweiniad Dr Leng. Beth bynnag fo’r maint neu’r cwmpas, mae rhai meysydd ffocws cyffredin eisoes yn dod i’r amlwg o’r adolygiadau hyn – megis yr angen i ddod o hyd i atebion yn lleisiau cleifion, a gweithwyr proffesiynol. 

Er gwaethaf y ffocws eang ar systemau iechyd, nid yw rôl rheoleiddio proffesiynol ei hun wedi cael cymaint o sylw eto yn yr adolygiadau hyn. Nid yw hyn yn golygu na ddylai'r rheolyddion, na'r PSA, fod yn gofyn a oes angen newid. Mewn gwirionedd, dylai'r adolygiadau hyn ysgogi rhywfaint o chwilio dwfn o fewn cyrff rheoleiddio. Yn y PSA, mae hyn yn golygu gofyn i’n hunain: sut y gall ein Safonau ar gyfer y rheolyddion hyrwyddo math o reoleiddio sy’n ceisio atal niwed, trwy gefnogi gweithwyr iechyd a gofal proffesiynol i gyrraedd safonau uchel? Eleni, byddwn yn lansio ymgynghoriad a galwad i dystiolaeth ynghylch sut y gallwn gyflawni hyn. 

Ailffocysu rheoleiddio: atal ac arloesi

Ochr yn ochr â’r heriau hyn, rydym hefyd yn gweld atebion newydd yn dod i’r amlwg. Mae'r Llywodraeth newydd wedi pwysleisio rôl drawsnewidiol deallusrwydd artiffisial (AI) yn nyfodol darparu gofal iechyd. Gallai AI a thechnolegau eraill gynnig ffyrdd newydd o fynd i'r afael â heriau hirsefydlog, gan wneud gofal yn fwy effeithlon a hygyrch. Er mwyn manteisio ar y cyfleoedd hyn wrth gadw cleifion yn ddiogel, mae angen i reoleiddio proffesiynol gadw i fyny. 

Efallai mai’r gwir gyfle yw ailfeddwl am union rôl rheoleiddio proffesiynol. Yn hytrach na bod yn rhwyd ddiogelwch yn unig pan aiff pethau o chwith, sut y gall rheoleiddio fod yn gyfrwng i arloesi? Mae hyn yn ei gwneud yn ofynnol i reoleiddwyr ddeall systemau rheoli diogelwch, arweinyddiaeth, diwylliant, a rôl technoleg. Yn lle dim ond ymchwilio i ddigwyddiadau ar ôl iddynt ddigwydd, byddai rheoleiddwyr ac eraill yn y system yn edrych ar yr hyn sy'n gweithio - nodi lle mae canlyniadau'n well na'r disgwyl a deall pam mae'r pocedi hyn o ragoriaeth yn bodoli.

Gall y meysydd hyn o arloesi, ar brydiau, herio rheoliadau traddodiadol – efallai hyd yn oed dorri 'rheolau' sefydledig gofal iechyd. Ond dyma lle mae gan reoleiddio'r potensial i esblygu. Yn hytrach nag aros i bethau fynd o'u lle, gallai rheoleiddio fynd ar y blaen trwy wreiddio dysgu o'r hyn sy'n mynd yn dda - yn ogystal â'r hyn sydd wedi mynd o'i le - mewn canllawiau a safonau. Mae llawer o reoleiddwyr eisoes yn gweithio fel hyn, ond mae mwy y gellid ei wneud i annog rhannu arfer gorau. 

Symud ymlaen: dull rhagweithiol

Wrth i ni adolygu ein dull rheoleiddio Cyffyrddiad Cywir a’r safonau ar gyfer y rheolyddion a oruchwyliwn, rhaid inni ofyn y cwestiynau sylfaenol hyn i’n hunain: sut y gallwn gefnogi gweithwyr proffesiynol yn well i gyrraedd safonau uchel? Sut gallwn ni leihau effeithiau negyddol rheoleiddio tra’n meithrin arloesedd a gwelliant?

Os gallwn ddod o hyd i atebion i'r cwestiynau hyn, mae gennym gyfle digynsail i symud y cydbwysedd tuag at reoleiddio ataliol, gan alinio ag uchelgais ehangach y GIG ar gyfer gofal mwy diogel, mwy effeithiol a pholisi'r Ysgrifennydd Gwladol ar atal. 

Yn y pen draw, os ydym am drwsio’r GIG, rhaid i’r ffordd yr ydym yn rheoleiddio’r bobl sy’n darparu gofal fod yn rhan o’r ateb. Mae'n bryd edrych yn agosach ar reoleiddio - nid fel proses statig, ond fel offeryn deinamig a all ysgogi newid gwirioneddol, cadarnhaol mewn gofal iechyd.

Melanie Venables | Cyfarwyddwr Polisi a Chyfathrebu PSA