Diwrnod Dim Gwahaniaethu: Dathlu a Gweithredu

Mae gwahaniaethu yn fater treiddiol a sefydledig sy'n effeithio ar unigolion a chymunedau ledled y byd. Mae pob unigolyn yn haeddu cael ei drin ag urddas, parch a thegwch, waeth beth fo'i ryw, cyfeiriadedd rhywiol, hil, anabledd neu unrhyw nodwedd arall (a warchodir). I gydnabod pwysigrwydd mynd i'r afael â gwahaniaethu o bob math, cynhelir Diwrnod Dim Gwahaniaethu yn flynyddol ar 1 Mawrth. Mae'r diwrnod hwn yn ein hatgoffa ni i gyd i ddathlu amrywiaeth ac i gymryd camau i hyrwyddo cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant.

Cafodd Diwrnod Dim Gwahaniaethu ei arsylwi gyntaf gan y Cenhedloedd Unedig 10 mlynedd yn ôl yn 2014, yn dilyn ymgyrch gan raglen UNAIDS i hyrwyddo cydraddoldeb o ran mynediad at wasanaethau gofal iechyd i bobl sy'n byw gyda HIV ac AIDS. Mae anghydraddoldeb o ran mynediad at ofal yn fater cyfarwydd i ni yn y DU, fel y cydnabuwyd yn ein hadroddiad Gofal Mwy Diogel i Bawb yn 2022. Dros y 10 mlynedd diwethaf, mae Diwrnod Dim Gwahaniaethu wedi datblygu i gynnwys set ehangach o themâu cynhwysiant a derbyniad ar gyfer pawb, waeth beth fo'u cefndir neu hunaniaeth.

Mae Diwrnod Dim Gwahaniaethu yn gyfle i ddathlu amrywiaeth ein profiad ar y cyd. Mae amrywiaeth yn cyfoethogi ein gweithleoedd, ein cymunedau a’n cymdeithasau. Mae'n dod â safbwyntiau, profiadau a thalentau unigryw ynghyd. Mae’n meithrin arloesedd, creadigrwydd a thwf – mae sefydliadau mwy amrywiol yn fwy llwyddiannus. Dylem achub ar y cyfle ar Ddiwrnod Dim Gwahaniaethu i fyfyrio ar holl fanteision amrywiaeth ac i werthfawrogi’r gwerth y mae’n ei ychwanegu at ein bywydau.

Ar ôl myfyrio, mae angen inni gydnabod mai galwad i weithredu yw Diwrnod Dim Gwahaniaethu. Mae hyn yn golygu cymryd camau pendant tuag at greu amgylcheddau mwy teg a chynhwysol yn ein gweithleoedd a’n cymunedau – ac ymdrechu i wneud yn well, ddydd ar ôl dydd. Disgrifiwyd mynd i’r afael â gwahaniaethu i mi ar un adeg fel cerdded y ffordd anghywir ar lwybr symudol – mae’n rhaid i chi weithio’n galed iawn i wneud cynnydd, ac, os byddwch yn stopio neu hyd yn oed yn arafu, mae eich ymdrechion yn mynd yn ôl yn y pen draw. Nid diwrnod yn unig yw Diwrnod Dim Gwahaniaethu – mae’n ein hatgoffa i ddyblu ein hymdrechion ac i wneud hynny 365 diwrnod y flwyddyn (neu 366 diwrnod yn 2024).

Pa gamau allwn ni eu cymryd? Cynhaliom ymchwil y llynedd i ddarganfod beth mae’r cyhoedd yn ei weld fel ymddygiad gwahaniaethol ym maes iechyd a gofal a sut y gall hyn gael effaith ar hyder mewn gweithwyr gofal iechyd proffesiynol ac ar ddiogelwch cleifion. Gyda'r adroddiad hwn, rydym wedi dechrau sgyrsiau i helpu'r rheolyddion a'r Cofrestrau Achrededig rydym yn eu goruchwylio i gymryd agwedd fwy cyson wrth ymdrin â'r math hwn o ymddygiad.

Yn amlwg mae yna gamau i lywodraethau, cymunedau lleol a sefydliadau eu cymryd; ond mae ffocws y blog hwn ar lefel yr unigolyn. Mae gan bob un ohonom ran i'w chwarae wrth greu byd tecach a mwy cynhwysol. Gallwn addysgu ein hunain ac eraill am wahanol fathau o wahaniaethu a'u heffaith. Yn y PSA dros y ddwy flynedd ddiwethaf rydym wedi cynnal seminarau datblygiad proffesiynol cofiadwy, wedi’u cynllunio a’u cyflwyno gan bobl ag ystod amrywiol o brofiadau bywyd – pob un ohonynt wedi dangos effaith anwybodaeth a gwahaniaethu. Mae angen inni ddefnyddio’r addysg hon i herio rhagfarn ac i eiriol dros bolisïau ac arferion cynhwysol yn y gweithle. Mae angen i ni siarad yn erbyn gwahaniaethu – yn unigol ac fel sefydliad; ac mae angen i ni fod yn gynghreiriad i'r rhai sy'n profi gwahaniaethu.

Ar 1 Mawrth bob blwyddyn, dylai Diwrnod Dim Gwahaniaethu fod yn gam mawr, yn nodi ein hymdrechion gorau yn ystod y flwyddyn flaenorol ac yn ein hatgoffa i ddyblu ein hymdrechion yn y flwyddyn i ddod. Mae cynnydd yn staccato a gall weithiau deimlo fel 'dau gam ymlaen ac un cam yn ôl', sy'n amlwg yn annigonol ar lwybr symudol. Mae'n rhaid i ni gredu y gall ein hymrwymiad unigol, ein hymrwymiad corfforaethol a'n hymagwedd gydweithredol, gyda'i gilydd, droi dim gwahaniaethu o ddyhead yn realiti.