Adolygu Perfformiad - Cyngor Optegol Cyffredinol 2018/19

Rydym wedi cyhoeddi ein hadroddiad diweddaraf ar gyfer y Cyngor Optegol Cyffredinol.

Ystadegau allweddol:

• Yn rheoleiddio ymarfer optometryddion, optegwyr dosbarthu, myfyrwyr a busnesau optegol yn y Deyrnas Unedig
• 27,783 o weithwyr proffesiynol ar y gofrestr (ar 30 Medi 2019)
• Ffi flynyddol o £340 am gofrestru

Uchafbwyntiau

Cafodd ein hadolygiad o berfformiad y GOC ei ddrafftio cyn i bandemig y Coronafeirws daro’r DU (ac mae’n cwmpasu Ionawr 2019 i Medi 2019). Mae'r GOC wedi cwrdd â 22 allan o 24 o'n Safonau Rheoleiddio Da. Mae Safon 6 ar gyfer Addasrwydd i Ymarfer yn parhau heb ei bodloni gan fod y GOC yn dal i gymryd gormod o amser i symud achosion ymlaen. Ar gyfer y cyfnod adolygu hwn, nid yw'r GOC ychwaith wedi bodloni Safon 9 ar gyfer Addasrwydd i Ymarfer.

Canllawiau a Safonau

Ym mis Ebrill 2019 cyhoeddodd y GOC Safonau newydd ar gyfer Busnesau Optegol (y Safonau) a ddaeth i rym ym mis Hydref 2019. Mae’r Safonau’n adlewyrchu newidiadau mewn arfer optegol gan gynnwys defnyddio technoleg newydd, ehangu cwmpasau ymarfer a gweithio amlddisgyblaethol. Bu’r Safonau’n destun ymgynghoriad ac rydym wedi gweld tystiolaeth bod y GOC wedi ystyried safbwyntiau a phrofiadau rhanddeiliaid i lywio ei ddatblygiad safonau. Yn ystod y cyfnod adolygu hefyd datblygodd y GOC ficrowefan newydd i gefnogi'r Safonau. Bwriad y microwefan yw cyflwyno’r safonau busnes newydd mewn fformat hygyrch a chwiliadwy, gan ei gwneud hi’n hawdd i optometryddion, optegwyr dosbarthu a pherchnogion busnes optegol ddod o hyd i’r wybodaeth sydd ei hangen arnynt. Mae'r wefan yn cynnwys canllawiau ategol, Cwestiynau Cyffredin a fideos gydag awgrymiadau ar sut i gymhwyso'r safonau yn ymarferol. Mae'r wefan hefyd yn cynnwys blog a fydd yn cynnwys cyfweliadau ag arweinwyr barn a chofrestryddion busnes.

Addysg a Hyfforddiant: Mae safonau'n gysylltiedig ag unigolion cofrestredig ac yn blaenoriaethu diogelwch cleifion

Ers ein hadolygiad diwethaf mae’r GOC wedi gwneud gwaith pellach ar yr Adolygiad Strategol Addysg, sef un o flaenoriaethau allweddol y GOC yn ei Gynllun Strategol 2017-2020. Lansiodd y GOC ymgynghoriad ym mis Tachwedd 2018 a dderbyniodd dros 500 o ymatebion. Ymhellach i’r ymatebion a gafodd, bu’r GOC yn gweithio gyda rhanddeiliaid perthnasol ac yn ailedrych ar y safonau addysgol a’r canlyniadau dysgu yn ystod y cyfnod adolygu perfformiad hwn. Cynhaliwyd cyfres o seminarau gyda rhanddeiliaid yn ystod haf 2019 i ddatblygu cynigion diwygiedig ac archwilio modelau cynaliadwy ar gyfer cyflawni. Diwygiodd y GOC ei gynllun gweithredu yn dri cham y manylir arnynt yn ein hadroddiad. Rydym yn fodlon bod y Safon hon wedi'i bodloni a byddwn yn parhau i fonitro'r gwaith hwn.

Addasrwydd i Ymarfer: ymdrinnir ag achosion cyn gynted â phosibl

Nid yw'r Safon hon wedi'i bodloni ers 2014/15 ac nid yw wedi'i bodloni eto eleni. Rydym wedi bod yn bryderus dros nifer o flynyddoedd am yr amser a gymerwyd i’r GOC symud achosion drwy’r broses addasrwydd i ymarfer. Nid oedd y wybodaeth ystadegol a gasglwn am brydlondeb addasrwydd i ymarfer yn dangos gwelliant sylweddol yn gyffredinol ers y llynedd. Rydym yn cydnabod bod y GOC yn parhau i fod yn ymrwymedig i gymryd camau sydd wedi'u hanelu at fynd i'r afael â'r materion parhaus o ran amseroldeb, wedi rhoi targedau ar waith a gynlluniwyd i wella amseroldeb ac yn monitro cynnydd yn erbyn y targedau hynny'n agos. Fodd bynnag, er bod y GOC wedi cynghori bod ganddo brosiectau ar y gweill gyda’r nod o wella amseroldeb, nid yw’r rhain wedi dangos effaith sylweddol eto ar yr amser y mae’n ei gymryd i gwblhau achosion. Felly, nid yw'r Safon hon wedi'i bodloni. Byddwn yn parhau i fonitro perfformiad y GOC yn erbyn y Safon hon.

Addasrwydd i Ymarfer: caiff penderfyniadau eu cyfleu i randdeiliaid perthnasol

Fe wnaethom gynnal adolygiad wedi’i dargedu o’r Safon hon yn dilyn pryderon a godwyd gennym gyda’r GOC yn ystod y cyfnod adolygu hwn ynghylch oedi wrth ddatgelu penderfyniadau addasrwydd i ymarfer terfynol i ni. Mae gan yr Awdurdod bŵer i apelio yn erbyn penderfyniadau addasrwydd i ymarfer terfynol os ydym yn ystyried nad ydynt yn ddigonol i amddiffyn y cyhoedd. Mae terfyn amser llym i ni gyflwyno apêl, felly gall oedi gan reoleiddiwr wrth roi gwybod i ni am benderfyniad amharu ar ein gallu i arfer ein pwerau cyfreithiol i amddiffyn y cyhoedd. Methodd y GOC â darparu canlyniadau dau benderfyniad addasrwydd i ymarfer i ni o fewn amser rhesymol yn ystod y cyfnod adolygu hwn. Dywedodd y GOC wrthym am y camau a gymerodd i atal problemau o’r fath rhag digwydd. Roedd yna hefyd enghraifft arall o oedi yn fuan ar ôl diwedd ein cyfnod adolygu, a oedd yn awgrymu y gallai fod anawsterau o hyd yn y GOC yn y maes hwn. Mae effaith bosibl oedi o’r fath ar ein gallu i graffu’n briodol ar achos yn peri risg wirioneddol i danseilio ein gallu i amddiffyn y cyhoedd a chyflawni ein hamcan statudol. Felly, nid yw'r Safon hon wedi'i bodloni.