Argymhellion i wella mesur drafft Comisiwn y Gyfraith

Ar 21 Mai 2014 ysgrifennodd yr Awdurdod at yr Adran Iechyd gydag argymhellion i wella Bil Rheoleiddio Proffesiynau Iechyd a Gofal Cymdeithasol ac ati drafft Comisiwn y Gyfraith.

Cefndir

Comisiynwyd adolygiad symleiddio Comisiwn y Gyfraith yng nghyd-destun Galluogi Rhagoriaeth (2011), a ddisgrifiodd bolisi’r Llywodraeth Glymblaid ar reoleiddio gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol proffesiynol. Dywedodd Galluogi Rhagoriaeth y dylai rheolyddion gael 'mwy o ymreolaeth… i benderfynu ar y ffordd orau o gyflawni eu dyletswyddau statudol.' Byddai angen i hyblygrwydd o'r fath gael ei gydbwyso gan gryfhau eu hatebolrwydd cyhoeddus a seneddol am eu perfformiad yn gymesur (para 3.6 a 3.8).

Adolygiad symleiddio Comisiwn y Gyfraith a Galluogi Rhagoriaeth yw’r camau diweddaraf ar daith hir o ddiwygio rheoleiddio proffesiynol.

Mae themâu pwysig o dryloywder ac atebolrwydd yn codi eto drwy adroddiadau diweddar ar fethiannau gwasanaethau iechyd a gofal, yn fwyaf nodedig Adroddiad Francis a gyhoeddwyd yn 2013. Pwysleisiodd yr adroddiad hwn hefyd yr angen am ddiwylliant cyffredin ar draws y system iechyd a gofal sy’n rhoi cleifion yn gyntaf, gan sicrhau didwylledd, tryloywder a gonestrwydd drwy'r system gyfan ynghylch materion sy'n peri pryder, a lefel briodol o atebolrwydd. Ers cyhoeddi Adroddiad Francis mae'r angen i adennill a chynnal hyder y cyhoedd mewn rheoleiddio wedi dod yn fwy o frys ac mae camau'n cael eu cymryd gan y llywodraeth a rheoleiddwyr i wneud hyn.

Rhagwelwyd adolygiad symleiddio gan Gomisiwn y Gyfraith yn y cyd-destun hwn, fel y cam nesaf hir-ddisgwyliedig mewn rhaglen o foderneiddio a diwygio ar gyfer rheoleiddio gweithwyr iechyd proffesiynol yn y DU a rheoleiddio gweithwyr cymdeithasol proffesiynol yn Lloegr. Roedd y cylch gorchwyl yn cwmpasu’r angen am fwy o ymreolaeth a pholisi cyffredinol y llywodraeth fel yr amlinellwyd yn Ymddiriedaeth, Sicrwydd a Diogelwch a Galluogi Rhagoriaeth, a’r fframwaith deddfwriaethol cyffredin y mae mawr ei angen ar gyfer y momentwm a sefydlwyd gan y datganiadau polisi cynharach hynny.

Ein hargymhellion

Mae’r papur hwn yn amlinellu argymhellion yr Awdurdod Safonau Proffesiynol i’r Adran Iechyd i newid y bil drafft a gyhoeddwyd gan Gomisiynau’r Gyfraith (Ebrill 2014). Rydym yn gwneud yr argymhellion hyn er budd arfer gorau mewn rheoleiddio, fel y disgrifir gan egwyddorion y Weithrediaeth Rheoleiddio Gwell o reoleiddio da, rheoleiddio cyffyrddiad cywir, a safonau rheoleiddio da'r Awdurdod.

Caiff ein pryderon eu hysgogi gan ein hasesiad na fyddai’r darpariaethau fel y’u drafftiwyd yn galluogi cysondeb o ran bodloni ein safonau rheoleiddio da a bod rhai ohonynt yn mynd yn groes i arfer da. Cânt eu llywio gan y cyd-destun polisi y comisiynwyd yr adolygiad oddi mewn iddo gan yr Adran Iechyd, yr ydym yn ei ddisgrifio’n fanylach.

Ein barn ni yw bod y gwelliannau hyn yn hanfodol er mwyn i’r fframwaith deddfwriaethol diwygiedig adlewyrchu polisi’r llywodraeth yn gywir a chaniatáu hyblygrwydd ar draws rheoleiddio gweithwyr iechyd a gofal i ddiwallu anghenion y dyfodol.