Ymateb PSA i ymgynghoriad ar reoleiddio rheolwyr y GIG

Rheoleiddio Rheolwyr y GIG: cydbwyso atebolrwydd a chymorth

Rydym wedi cyflwyno ein hymateb i ymgynghoriad y Llywodraeth: Arwain y GIG: cynigion i reoleiddio rheolwyr y GIG

Mae’r alwad am reoleiddio rheolwyr y GIG wedi cyd-fynd ag ymholiadau ac adolygiadau lluosog dros sawl degawd. Ond mae angen i unrhyw gamau gweithredu fod yn gymesur, wedi'u targedu ac yn seiliedig ar ddealltwriaeth glir o'r broblem yr eir i'r afael â hi. Yn hollbwysig, dylid cymryd camau i wella datblygiad proffesiynol yn ogystal ag atebolrwydd. Dyma a amlinellodd Prif Weithredwr PSA, Alan Clamp, pan roddodd ei dystiolaeth ym mis Ionawr i Ymchwiliad Thirlwall 

Pwy a olygwn wrth 'reolwyr y GIG'?

Daw rheolwyr y GIG o bob lliw a llun – hynny yw, mae'r term 'rheolwr y GIG' yn hollgynhwysol. Cyfeirio o bosibl at bob math o rolau o reolwyr iau i aelodau bwrdd anweithredol. 

Ble maen nhw'n gweithio?

Mae rheolwyr y GIG hefyd yn debygol o weithio mewn amgylcheddau amrywiol, gan gynnwys:

• ysbytai
• meddygfeydd 
• darparwyr annibynnol
• gweithio o dan gontractau GIG.

Mae hefyd yn derm a allai gynnwys rheolwyr sy'n gweithio mewn rolau clinigol ac anghlinigol, ac yn y blaen. Yn ogystal, bydd yn cwmpasu rheolwyr a allai fod eisoes yn destun rhyw fath o reoleiddio statudol.

Bydd cyflwyno rheoleiddio yn golygu penderfynu pwy sydd i mewn a phwy sydd allan – penderfyniadau a ddylai fod yn seiliedig ar ddealltwriaeth o lefelau’r risg heb ei reoli ar gyfer y rolau gwahanol hyn.

Beth yw'r broblem? 

Mae’r ymholiadau a’r adolygiadau sydd wedi nodi problemau gyda rheolaeth y GIG wedi canfod materion amrywiol yn ymwneud â safonau rheoli, a’r ffaith mai prin oedd y ffyrdd o ddal pobl yn y rolau hyn yn atebol a’u hatal rhag symud i swyddi eraill yn y GIG. Ni fydd pob opsiwn ar gyfer rheoleiddio yn mynd i'r afael â'r ddau fater hyn nac yn gwneud hynny i'r un graddau.

Mae ymgynghoriad Llywodraeth y DU yn nodi tri opsiwn ar gyfer rheoleiddio rheolwyr y GIG, ac mae gan bob un rinweddau ac anfanteision. 

1. Gallai cofrestr statudol godi safonau a darparu ffordd o eithrio pobl sydd wedi methu o lawer, ond sy’n gallu bod yn gymharol anhyblyg, a byddai’n cymryd amser i’w chyflwyno. 
2. Mae model gwahardd yn cynnig hyblygrwydd ond byddai angen deddfwriaeth hefyd ac ni fyddai'n cyfrannu'n sylweddol at godi safonau. 
3. Gallai cofrestru gwirfoddol wella safonau’n gyflym ac amddiffyn cleifion ond ni fyddai ganddo’r un pwerau statudol i eithrio pobl o’r gweithlu. Wedi dweud hynny, pe bai cofrestru yn dod yn ofyniad GIG ar gyfer dal swyddi penodol, byddai sicrwydd yn cael ei atgyfnerthu. Byddem hefyd yn awgrymu bod unrhyw gofrestr wirfoddol hefyd yn cael ei hachredu gan y PSA am sicrwydd annibynnol y mae hyn yn ei roi. Gallai cofrestr wirfoddol achrededig hefyd fod yn gam ar y ffordd i reoleiddio statudol.

Mae’r ymgynghoriad ar reoleiddio rheolwyr y GIG yn gam cyntaf defnyddiol iawn ar y ffordd i ddod o hyd i’r ateb cywir. Rydym yn cytuno â’r Llywodraeth y dylai ein hegwyddorion rheoleiddio cyffyrddiad cywir arwain y broses o ddewis y model rheoleiddio mwyaf priodol. Dylai'r dull hwn helpu i sefydlu natur a graddfa risgiau heb eu rheoli er mwyn nodi mesurau rheoleiddio effeithiol. Yr hyn sydd hefyd yn glir yw y dylid datblygu unrhyw ddull mewn partneriaeth â'r sector, rheolwyr, gweithwyr gofal iechyd proffesiynol, a grwpiau cleifion.