Prif gynnwys
Adroddiad Blynyddol a Chyfrifon yr Awdurdod Safonau Proffesiynol 2024/25
10 Gorff 2025
Neges gan Gadeirydd a Phrif Weithredwr PSA
Rydym yn falch o gyflwyno'r adroddiad blynyddol hwn ar gyfer 2024/25. Eleni rydym wedi parhau â'n gwaith i amddiffyn cleifion, defnyddwyr gwasanaethau a'r cyhoedd drwy wella rheoleiddio a chofrestru gweithwyr proffesiynol iechyd a gofal cymdeithasol. Rydym yn cefnogi safonau uchel mewn rheoleiddio a chofrestru drwy ein hadolygiadau perfformiad, asesiadau o achosion addasrwydd i ymarfer (adran 29), y rhaglen Cofrestrau Achrededig, a swyddogaethau polisi a chyfathrebu. Rydym wedi cynnal ein hymrwymiad i gefnogi diwygio rheoleiddio proffesiynol ac i hyrwyddo cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant (EDI).
Rydym yn goruchwylio gwaith 10 corff statudol sy'n rheoleiddio gweithwyr gofal iechyd a chymdeithasol proffesiynol. Wrth gyflawni ein rôl goruchwylio, rydym yn ymdrechu i daro cydbwysedd rhwng craffu ar y naill law, a chyngor ac arweiniad ar y llaw arall. Yn ystod 2024/25 fe wnaethom asesu'r holl reoleiddwyr yn erbyn ein safon EDI newydd. Rydym wedi cynyddu ein disgwyliadau o'r hyn y dylai rheoleiddwyr fod yn ei wneud i hyrwyddo EDI ac roeddem yn falch o weld rhai gwelliannau sylweddol mewn perfformiad ac enghreifftiau o arfer da. Tua diwedd 2024/25 fe wnaethom lansio ymgynghoriad ar newidiadau i'n holl safonau ar gyfer rheoleiddwyr a Chofrestrau Achrededig, ac rydym yn disgwyl gweithredu newidiadau yn y safonau hyn o ddechrau 2026/27.
Yn ein hadolygiadau o berfformiad rheoleiddwyr dros y flwyddyn, rydym wedi canfod eu bod wedi perfformio'n dda yn gyffredinol yn erbyn y safonau a osodwyd gennym. Ar draws yr holl reoleiddwyr, cyrhaeddwyd cyfartaledd o 92% o'r safonau a chyfarfu tri o'r rheoleiddwyr â'r holl safonau. Roedd Cymdeithas Fferyllol Gogledd Iwerddon (PSNI) yn bryder penodol, gan gyrraedd 11 o'r 18 safon yn unig. Nodwyd rhai gwelliannau mewn perfformiad ar ddiwedd ei blwyddyn adolygu perfformiad a byddwn yn monitro'r sefyllfa hon yn agos iawn yn 2025/26. Ni chyfarfu saith o'r rheoleiddwyr â Safon 15 o'r Safonau Rheoleiddio Da. Safon addasrwydd i ymarfer yw hon a'r prif reswm dros beidio â'i chyfarfu yw ei bod yn cymryd gormod o amser i gwblhau achosion. Nid yw hyn yn dda i reoleiddwyr, cofrestreion, a chleifion a defnyddwyr gwasanaeth. Ym mis Gorffennaf 2024 cyhoeddodd y Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth (NMC) adolygiad annibynnol o ddiwylliant y sefydliad, a amlygodd nifer o faterion difrifol. Disgwylir cyhoeddi dau adolygiad annibynnol pellach o'r NMC yn haf 2025. Sefydlodd y PSA grŵp goruchwylio annibynnol i fonitro'r gwelliannau sydd eu hangen yn yr NMC ac estynnodd y flwyddyn adolygu perfformiad am chwe mis, gyda disgwyl i adroddiad 2023/24 ar gyfer yr NMC gael ei gyhoeddi ym mis Mehefin 2025.
Wrth adolygu penderfyniadau rheoleiddwyr ynghylch a yw unigolion ar eu cofrestrau yn addas i ymarfer, rydym yn canfod bod y rhan fwyaf o achosion yn cael eu rheoli i safon uchel, gyda chanfyddiadau a sancsiynau sy'n amddiffyn y cyhoedd yn briodol. Fodd bynnag, mae pob penderfyniad yn bwysig ac mae lle i wella ymhellach. Yn ystod 2024/25, cwblhawyd 29 o apeliadau o dan ein pwerau adran 29. Cafodd pob un o'r apeliadau hyn ond un eu cadarnhau neu eu setlo. Gwrthodwyd un apêl - er bod un o'n seiliau apêl wedi'i gadarnhau, yn gyffredinol, ni chytunodd y barnwr nad oedd y sancsiwn yn ddigonol i amddiffyn y cyhoedd. Yn ystod 2024/25 fe wnaethom hefyd rannu pwyntiau dysgu gyda'r rheoleiddwyr o'n hadolygiadau i gefnogi gwelliannau i'w prosesau.
Mae gan y rhaglen Cofrestrau Achrededig ran bwysig i'w chwarae nawr ac yn y dyfodol, gan roi sicrwydd i'r cyhoedd mewn perthynas â rolau iechyd a gofal cymdeithasol heb eu rheoleiddio. Mae'r rhaglen bellach yn cwmpasu tua 130,000 o ymarferwyr ar draws 29 o gofrestrau. Cyflwynwyd safon EDI ar gyfer y cofrestrau yn 2024/25. Yn 2025/26 byddwn yn adolygu sefyllfa gwiriadau diogelu yng ngoleuni adolygiad y llywodraeth o'r drefn datgelu a gwahardd.
Ym mis Hydref 2024, cynhaliwyd cynhadledd lwyddiannus ar ddysgu o ymchwil mewn rheoleiddio. Dechreuwyd hefyd adolygiad o'n fframwaith sy'n seiliedig ar egwyddorion, sef Rheoleiddio Cyffyrddiad Cywir, y disgwylir i'r fersiwn newydd ohono gael ei chyhoeddi ym mis Hydref 2025. Yn ystod 2024/25, cynhaliwyd sawl symposiwm ar gamymddwyn rhywiol mewn gofal iechyd a chymdeithasol, cwblhawyd darn o waith a gomisiynwyd ar gyfer Cyngor Addysgu Cyffredinol yr Alban (GTCS) a diweddarwyd ein gwefan. Rydym yn parhau i fod yn bryderus am y niwed a achosir i bobl sy'n cael ymyriadau cosmetig anlawfeddygol yn y DU ac rydym wedi annog llywodraethau'r DU i gyflwyno newidiadau mewn rheoleiddio a chofrestru i liniaru'r risgiau o niwed yn y gweithdrefnau hyn.
Bu sawl newid i'n Bwrdd yn 2024/25. Cwblhaodd tri aelod hirhoedlog eu hail dymor a'u tymor olaf a phenodwyd tri aelod newydd yn ystod y flwyddyn. Penodwyd aelod Cyswllt newydd o'r Bwrdd hefyd ym mis Mai 2024. Mae ein cylch gwaith yn cwmpasu pedair gwlad y DU. Fel rhan o'n hymrwymiad i weithio'n effeithiol gyda'r llywodraethau priodol, ac i ddarparu cyfleoedd i ymgysylltu â rhanddeiliaid, rydym yn cynnal cyfarfodydd a seminarau'r Bwrdd ar draws pedair gwlad y DU ar sail gylchdroi. Cynhaliom ddigwyddiadau i randdeiliaid yn yr Alban a Gogledd Iwerddon yn ystod 2024/25 a chynhaliom seminar ar y cyd â Llywodraeth Cymru ym mis Mawrth 2025. Cynhaliom gyfarfod ein Bwrdd ym mis Gorffennaf 2024 yng Nghymru.
I gloi, mae wedi bod yn flwyddyn lwyddiannus a chynhyrchiol i'r Awdurdod Safonau Proffesiynol. Wrth i ni edrych ymlaen at 2025/26 a thu hwnt, rydym yn parhau i fod yr un mor ymrwymedig ag erioed i wella rheoleiddio a chofrestru er mwyn amddiffyn y cyhoedd.