Rheoleiddwyr Iechyd a Gofal a sut maent yn ymateb i Covid-19

20 Gorffennaf 2020

Mae’r rheolyddion statudol wedi gorfod ymateb yn gyflym i’r pandemig Coronafeirws. Mae hyn wedi datgelu'r potensial i reoleiddio addasu trwy ddod o hyd i ffyrdd amgen o weithio a ffyrdd newydd o gyfathrebu - ond mae hefyd wedi creu risgiau y mae'n rhaid eu hystyried er mwyn diogelu diogelwch y cyhoedd. Clywn gan ddau reoleiddiwr sydd wedi gorfod ymateb i’r pandemig mewn gwahanol ffyrdd: Katherine Timms, Pennaeth Polisi a Safonau yn y Cyngor Proffesiynau Iechyd a Gofal, a Marcus Dye, Cyfarwyddwr Strategaeth yn y Cyngor Optegol Cyffredinol, yn rhannu sut mae eu sefydliadau wedi ymateb i heriau cyson Covid-19.

Cyngor Proffesiynau Iechyd a Gofal

 Ystwythder

Mae’r ddeddfwriaeth sy’n sail i reoleiddio yn y DU yn weddol hen ffasiwn ac nid yw’n cefnogi dull ystwyth, hyblyg, yn enwedig yn achos Covid-19, lle bu’n rhaid inni weithredu’n gyflym. Wedi dweud hynny rydym wedi llwyddo i oresgyn y rhan fwyaf, os nad y cyfan, o'r heriau yr ydym wedi'u hwynebu yn ystod y cyfnod anodd hwn, ac felly rwy'n meddwl mai un o'n pwyntiau dysgu mwyaf yn hyn i gyd yw y gall rhwystrau a welwn weithiau fod yn rhith. !

 Ffordd wahanol o weithio

Ar ddechrau argyfwng Covid-19 bu’n rhaid i ni addasu i ffordd hollol newydd o weithio, yn gyflym; symud tua 250 o staff i weithio gartref o fewn ychydig wythnosau, gydag effeithiau amrywiol ar ein prosesau rheoleiddio presennol:

  • bu'n rhaid i'n tîm Cofrestru newid y ffordd yr ydym yn prosesu ceisiadau, er mwyn lleihau ein dibyniaeth ar y post;
  • symudodd ein gwasanaeth Tribiwnlysoedd i gynnal gwrandawiadau o bell, a dechreuodd edrych ar ffyrdd newydd o reoli bwndeli (gwaith papur yn gysylltiedig â gwrandawiadau) yn electronig; a
  • daeth ein prosesau monitro a chymeradwyo Addysg yn rhithwir.

Cofrestru dros dro

Roedd gwneud yn siŵr nad oeddem yn rhwystr i gynyddu’r gweithlu gofal iechyd i ateb y galw, tra’n sicrhau nad oedd y rhai sy’n dychwelyd i ymarfer yn peri risg i’r cyhoedd, yn llinell denau. Roeddem yn dibynnu ar ein fframweithiau presennol i sicrhau y byddai'r rhai a hwyluswyd gennym i ddod yn ôl i ymarfer, trwy sefydlu Cofrestr Dros Dro, yn ddiogel. A gwnaethom deilwra ein prosesau addasrwydd i ymarfer i sicrhau y gellid eu dileu'n gyflym pe bai unrhyw bryderon yn cael eu codi.

Cefnogaeth ac arweiniad

Wrth i'r pandemig a'r newyddion esblygu, mae'r blaenoriaethau hyn wedi newid. I ddechrau, gofynnodd y rhai a oedd wedi cofrestru i ni gwestiynau am Offer Diogelu Personol (PPE), addasu eu hymarfer, rheoli risg a chodi pryderon, ond yn fwy diweddar rydym wedi gweld newid i ystyried ailddechrau ymarfer preifat a gwasanaethau cymunedol. Er mwyn cefnogi cofrestreion cyn belled â phosibl, rydym wedi datblygu hyb Covid-19 newydd ar y wefan. Mae hyn yn ymateb i Gwestiynau Cyffredin ar draws yr holl randdeiliaid, ond mae hefyd yn ffynhonnell o ganllawiau sy'n benodol i safonau yng ngoleuni Covid-19. Mae ein taflenni gwybodaeth Covid-19 yn mynd i'r afael â phob un o'r 10 Safon gyffredinol o ymddygiad, perfformiad a moeseg. Rydym yn parhau i adolygu'r cynnwys hwn.

Wrth gydnabod y pwysau y mae ein cofrestreion yn eu hwynebu, gwnaethom hefyd y penderfyniad i oedi rhai o'n prosesau er mwyn osgoi unrhyw feichiau ychwanegol arnynt; er enghraifft ein harchwiliadau o broffiliau datblygiad proffesiynol parhaus.

Risgiau

Wrth ystyried dyfodol y Gofrestr Dros Dro mae llawer o ffactorau i'w hystyried. Gallai fod canlyniadau os bydd y gofrestr hon yn cael ei chau’n rhy gynnar a bod angen ei hailagor wedyn oherwydd cyfnodau brig Covid-19 pellach. Efallai y teimlir effeithiau ar barodrwydd cofrestryddion dros dro i weithio, dealltwriaeth y cyhoedd o'u rôl, a pha mor gyflym y gall y GIG alw ar y grŵp hwn i gefnogi unrhyw alw am weithlu yn y dyfodol. 

Serch hynny, mae'r defnydd estynedig o'r Gofrestr Dros Dro y tu hwnt i'r hyn sy'n angenrheidiol yn cyflwyno risgiau rheoleiddiol. Mae gwahaniaethau yn y rheolaethau rheoleiddio y gallwn eu rhoi ar gofrestryddion dros dro o gymharu â chofrestryddion llawn, ac mae prosesau llai ffurfiol i ddiogelu cofrestryddion, er enghraifft rhoi cyfle iddynt ddangos tystiolaeth o’u haddasrwydd i ymarfer pan godir pryderon.

At hynny, efallai y bydd y rhai sy'n ymarfer ar y Gofrestr lawn hefyd yn cael eu digalonni gan gofrestriad dros dro parhaus gweithlu nad yw'n talu ffioedd, ac nad ydynt yn destun y prosesau rheoleiddio arferol; er enghraifft, rhwymedigaethau i ddarparu tystiolaeth o ddatblygiad proffesiynol parhaus.

Mae cadw’r Gofrestr(au) Dros Dro yn rhy hir ar ôl brig Covid-19 yn peri risg wirioneddol o danseilio prosesau rheoleiddio.

Rydym yn gweithio gyda chydweithwyr yn y GIG a’r Llywodraeth ar draws y pedair gwlad i sicrhau ein bod yn deall yn glir yr holl risgiau ac yn cymryd camau priodol i’w lliniaru.

Y dyfodol

Wrth edrych i'r dyfodol, mae llawer o gwestiynau y mae angen inni eu hateb. Sut mae’r pandemig hwn wedi newid disgwyliadau’r cyhoedd o’n proffesiynau, a ninnau fel rheoleiddiwr? Beth allwn ni ei ddysgu o'r profiad hwn o ran sut rydym yn gweithio? Sut gallwn ni harneisio ein dysgu i barhau i wella diogelwch y cyhoedd? Rwy'n meddwl bod hon yn gyfres gyffrous o gwestiynau i weithio drwyddynt ac rwy'n credu, gyda'n gilydd fel rheoleiddwyr, y gallwn ddod o hyd i'r atebion a bod yn rheolyddion gwell ar ei gyfer.

Cyngor Optegol Cyffredinol

Yn y Cyngor Optegol Cyffredinol, mae Covid-19 wedi dod â llawer o heriau i ni eu llywio wrth i ni ddod i delerau â rheoleiddio yn ystod pandemig. Ond mae hefyd wedi cyflwyno cyfleoedd i ni weithredu newid a thwf er mwyn parhau i gyflawni ein rôl o amddiffyn y cyhoedd.

Heriau pandemig

Yn unol â chanllawiau'r Llywodraeth, caewyd swyddfa'r GOC ganol mis Mawrth a symud i weithio o bell. Roedd gweithio o gartref yn newydd i lawer o aelodau staff a thimau ac roedd angen i ni addasu i ffordd newydd o weithio mewn cyfnod byr o amser a dysgu sut i gyflawni rhai swyddogaethau o bell.

 

Cefnogi ein cofrestreion i amddiffyn cleifion a’r cyhoedd

Roeddem yn gwybod yn gynnar y gallai fod yn ofynnol i’n cofrestreion newid eu hymarfer am gyfnodau estynedig o amser er mwyn diogelu cleifion a’r cyhoedd ac y gallai fod agweddau ar ein deddfwriaeth a’n rheoliadau ein hunain a allai atal hyn. Roedd yn arbennig o bwysig peidio â chael unrhyw rwystrau rheoleiddiol diangen i ddarparu gofal o bell a oedd ei angen i sicrhau bod cleifion yn dal i gael mynediad at y gofal llygaid yr oedd ei angen arnynt, ond lleihawyd y risg o haint trwy deithio i bractisau optegol.

Yn gynnar, gwnaethom gyhoeddi datganiad ar y cyd â rheoleiddwyr iechyd a gofal eraill yn amlinellu sut y byddem yn parhau i reoleiddio yn ystod Covid-19.

Yna fe wnaethom gyhoeddi cyfres o ddatganiadau gyda’r bwriad o egluro agweddau ar ein deddfwriaeth yn ymwneud â darparu gofal o bell yn ystod y pandemig, gan gynnwys datganiadau ar gyflenwi sbectolau a lensys cyffwrdd, ôl-ofal lensys cyffwrdd ac yn fwy diweddar atal a rheoli heintiau. Mae ein holl ganllawiau ar gyfer cofrestreion i’w gweld ar ein tudalen Covid-19 .

Rydym hefyd wedi cynyddu’r amlder yr ydym yn cyfathrebu â’n cofrestreion i sicrhau eu bod yn parhau i fod yn ymwybodol o’r canllawiau diweddaraf gennym ni, cyrff proffesiynol a’r Llywodraeth.

Newidiadau allweddol i'r ffordd yr ydym yn cyflawni swyddogaethau rheoleiddio

Yn ogystal â chefnogi ein cofrestreion, rydym wedi gorfod ystyried gwahanol ffyrdd o gyflawni ein swyddogaethau rheoleiddio ein hunain. Mae Covid-19 wedi ein gorfodi i gofleidio technoleg fodern mewn ffyrdd nad ydym erioed wedi gorfod eu gwneud o’r blaen. Mae gwrandawiadau o bell wedi dod yn arferol, ac rydym wedi gallu bwrw ymlaen â llawer o achosion a fyddai wedi cael eu gohirio fel arall.

Cynhaliom hefyd ein cyfarfod Cyngor anghysbell cyntaf erioed a fu'n llwyddiant ac a ganiataodd i ni wneud cynnydd ar brosiectau amrywiol ar draws y sefydliad.

Hyd yn oed yn y cyfnod anodd hwn, mae'n bwysig i gofrestreion gynnal a datblygu eu gwybodaeth a'u sgiliau felly rydym wedi cadw ein gofynion cyffredinol ar gyfer cofrestreion yn ystod ein cylch Addysg a Hyfforddiant Parhaus (CET) tair blynedd presennol. Fodd bynnag, rydym wedi ildio ein disgwyliad blynyddol yn 2020 i gwblhau rhan o'r CET hwn i gydnabod yr anawsterau presennol o ran cael mynediad at ddysgu ac rydym wedi cynhyrchu canllawiau ychwanegol i annog darpariaeth CET yn fwy o bell.

Yn yr un modd, rydym hefyd wedi ceisio annog a chefnogi darparu addysg israddedig yn fwy o bell ac wedi sicrhau ansawdd cynigion diwygiedig gan ein darparwyr addysg.

Rheoli risgiau

Ym mis Mawrth fe wnaethom sefydlu tasglu Covid-19 yn cynnwys ein Prif Swyddog Gweithredol, uwch dîm rheoli a rheolwyr perthnasol i gadw ar ben unrhyw risgiau sy'n codi. Cyfarfu’r tasglu’n ddyddiol ar ddechrau’r pandemig oherwydd amgylchiadau sy’n newid yn gyflym, yna symudodd i dair gwaith yr wythnos ac mae bellach yn cyfarfod yn wythnosol. Mae’r tasglu’n ystyried yr effeithiau ar ein staff, y sefydliad a’n cofrestreion ac yn cytuno ar unrhyw gamau i’w cymryd.

Byddwn yn parhau i fonitro sut mae Covid-19 yn effeithio ar y sector optegol a’n gwaith rheoleiddio ac yn gwneud addasiadau yn ôl yr angen, yn enwedig wrth i ni ddechrau ar gyfnod newydd o’r pandemig a allai weld cloeon lleol ledled y DU. Ein hamcan cyffredinol yw diogelu’r cyhoedd a chynnal eu hiechyd a’u diogelwch ac rydym yn parhau i fod yn ymrwymedig i gefnogi ein cofrestreion i ddarparu gofal llygaid diogel ac o ansawdd uchel.

Deunydd cysylltiedig

Darganfod mwy:

Newyddion cysylltiedig

2020
Gweler yr holl newyddion